OKUL ÖNCESİ DİKKAT EGZERSİZLERİ
İlk olarak bir etkinliğe başlarken çocuğun öncelikle ısınması ve görsel dikkat becerisini harekete geçirmek gerekir. Öğrencilerin yaş grubu, bireysel özellikleri ve ihtiyaçları dikkate alınarak etkinlik seçilmelidir.
1.)Yana yatık “8” işareti; Bu, bir şeye odaklanmak istediğiniz her an kullanabileceğiniz
basit bir egzersiz. Önce sağ̆ elinizle, sonra sol elinizle aynı anda 8 sayısının etrafında daire oluşturabilirsiniz.
Kâğıdınız yoksa, bu işlemi havada parmaklarınızla da yapabilirsiniz. Önce büyük sonsuz işaretleri yapın, sonra bu işaretleri giderek küçültün. Şimdi konsantre olmanız gereken işe başlamaya hazırsınız.
Herhangi bir şey yaparken konsantrasyonunuzu kaybettiğinizi düşünürseniz hemen bu egzersizi uygulayın.
Gözleriniz kapalı olarak da yapabilirsiniz. Bu egzersiz, hem sağ hem sol görsel alanları çalıştırarak beynin konsantrasyon gücünü̈ artırır.
GÜNLÜK DİKKAT EGZERSİZLERİ
1 – Nesne Tanımlama
Herhangi bir nesne çocuğun önüne konularak dikkatlice incelemesi talimatı verilir. Daha sonra nesne saklanır ve nesnenin özelliklerini anlatması istenir. (sekli, rengi, parlaklığı, duruşu, malzemesi, desenleri, yapısı vs.) Yönlendirici sorularla çocuğun dikkat derecesi artırılmaya çalışılır. Örneğin; başka ne özellikleri vardı?
2 – Nesne Sayma
Çocuğa bulunulan ortam içerisinde belli bir bölgeye 2 dakika süreyle bakması talimatı verilir. Daha sonra hafızadan bakılan bölge ile ilgili nesneleri sayması istenir. Örneğin; 1-tablo, 2-bardak, 3-kalem… gibi .. daha sonra nesne listesi kaldırılarak, çocuktan listeyi ezbere söylemesi istenir.(NOT: Her defasın da sayılardaki nesnelerin yeri değişebilir.)
GÖRSEL ETKİNLİKLER
Bu etkinlikle amaçlanan çocuğun görsel / işitsel uyaranları algılamasını ve eslemesini gerçekleştirerek dikkat becerilerini arttırmaktır.
3- Eşleştirme-Hafıza Oyunu:
Hazır kartlar kullanılabileceği gibi, evde de resimli kartlar hazırlanabilir. Her resimden iki tane olan resimli kart hazırlanır. Tüm kartlar resimli yüzleri aşağı gelecek şekilde dizilir. Her oyuncu sıra ile 2 kart açma hakkına sahiptir. Açtığı kartlar birbirinin aynı ise kartları alır, değil ise yerlerini değiştirmeden, olduğu yerde tekrar kapatır. Diğer oyuncu açılan şekillerin yerini aklında tutmaya çalışır eşlerini bulabilmek için. Oyun, bütün kartlar açılıncaya kadar sürer. En çok kart eşleştiren oyunu kazanır.
4- Resimlerden öykü oluşturma:
Çocuğa vereceğiniz 3-4 resim ile öykü oluşturmasını isteyin. Öyküdeki olayların gerçek olabilmesi veya gerçekleşebilir olup olmamasına bakmayın. Dikkat edilecek olan sadece resimler arasında çocuğun bağlantı kurma çalışmasıdır. Önemli olan bu çalışmada. tüm resimleri birbiri ile ilişkilendirilebilir olması.
5- Farklı olan resmi bulma
Çocuğun yaşına göre, değişik sayıda resimler verilerek farklı olanı bulmasını isteyin.
6- Belirtilen özelliklere sahip olan ve olmayan resmi ya da nesneyi bulma
Rengi, boyu, büyüklüğü, genişliği, deseni, şekli vb gibi özellikleri verilen nesneyi ya da resmi seçenekler arasından bulma şeklinde oynanır. Seçenek sayısı çocuğun dikkat süresine göre artırılmalıdır.
7- Yüzük saklama
4 kase ve bir yüzükle oynanır. Kaseler hızla karıştırılır ve yüzüğün hangisinde olduğu bulması istenir.
8- Hangisi fazla?
Sebze ve meyve kartları dizlir. (Sayısı çocuğun yaşına seviyesine göre belirlenir.) Çocuk dikkatlice bakar, arkasını döner. Kartların arasına bir kart eklenir. Çocuk fazla kartı bulmaya çalışır. Örnek : Meyve kartlarının arasına bir sebze kartı konur ve daha sonra eklenen hangisi olduğunu bulması istenir.
9- Kelime oyunu
Çocuktan söylenen bir kelimenin bittiği sesle başlayan bir kelime söylemesi istenir Daha önce söylenen bir kelime ya da özel isimler kabul edilmez.
10- Kelime merdiveni
Bir konu başlığı seçilir. Ör: Orman. 1. kişi konu ile ilgili bir kelime söyler ( ağaç̧ ) 2. kişi önce aynı kelimeyi sonra kendi ekleyeceği kelimeyi söyler ( ağaç̧- yeşil) Sırası gelen, her defasında söylenmiş̧ olan sözcükleri söyleyip yani sözcüğü ekler. Oyun böyle devam eder.
11- Labirent tamamlama
Bir başlangıç̧ ve bitiş̧ noktası olan, çocuğun elini kaldırmadan ve gözünü ayırmadan kalemle takip ederek çıkışa ulaşacağı bir labirent çizmek çalışmasıdır. Labirentin boyu çocuğun dikkat süresine göre kısaltılıp uzatılmalıdır.
12- Sınırları belirlenmiş̧ yol boyunca araba sürme, parmak gezdirme
Yerde ipler, kurdeleler benzeri nesneler kullanılarak oluşturulmuş̧ ince hat arasında kenarlara dokunmadan araba sürme veya bir nesneyi ilerletme şeklinde oynanır. Aynı çalışma bir kâğıda çizilmiş̧ devamlılığı olan kıvrımlı çizgiler ile de parmağını kaldırmadan takip etme şeklinde de yapılabilir.
13- Bul-yap tamamlama
Parça sayısı azdan çoğa doğru bir yol izleyecek şekilde, resmin tamamlanmış̧ haline bakarak ya da bakmadan parçalardan bütün oluşturma şeklinde çalışılır. Benzer çalışma bir resmin içindeki boşluğa denk gelecek bir parçanın, birden fazla seçenek arasından bulunması ya da verilen parçanın resimde hangi boşluğa denk geleceğini bularak resim üzerinde görsel ipuçları ile tahmin etme şeklinde de yapılır.
Not: Hazır yap-bozlar kullanılabilir. (Basitten-Karmaşığa)
14- Verilen sesi, ritmi taklit etme
Müzik aletleri kullanılarak, masaya vurularak ya da el çırparak yapılan basit ritimleri taklit etme şeklinde oynanır. Aynı şekilde çocuktan dinletilen bir sesi ( uçak sesi gibi çevresel sesler) taklit etmesi, istenilen sesi teypte çalan sesler arasında ayırt etmesi istenerek de yapılabilir.
15- Duygu etkinliği
Bu etkinlikle amaçlanan çocukların duygu durumlardan haberdar olabilmesi ve bu durumları anlayarak empati olgunluk derecesinin geliştirilmesidir. Duygu durumlardan bir kaçı (gülme, ağlama, kızma, şaşırma vb.) ifadeler bir kâğıda çizilir, ve ya bununla ilgili resimler bulunur. Önce ebeveyn bu durumlardan birini seçerek anlatmaya başlar. Bu duyguyu ne zaman, nasıl yasadığından bahseder örneğin. “Ben yemek yediğimde mutlu hissediyorum. “Oyuncaklar kırıldığında mutsuz hissediyorum. Gibi. Sonra çocuktan bir duyguyu seçmesi ve onun anlatması istenir. Bu etkinlikle amaçlanan çocuklarda biriken enerjiyi harcamak ve dikkatin odaklanmasını sağlamaktır.
EK OLARAK KÜÇÜK ÖNERİLER;
1.) Bir hikâyeyi okuyup onunla ilgili soruları cevaplandırma (dikkatli okuma ve dinleme çalışması), okunan metnini dikkatlice takip etmeleri sağlanmalı ve metinle ilgili soruları cevaplandırmalıdır.
2.) İki resim arasındaki farklılıkları bulma,
3.) Eksik bırakılmış̧ olan şekli tamamlama,
4.) Şekil-zemin ilişkisine ait çalışma,
5.) Geometrik bir şekli oluşturan iki şekli bulma ve işaretleme.
6.) Birbirine benzeyen şekillerin arasından belli bir şekli işaretleme,
7.) Numaralandırılmış nesnelerin isimlerini yazma,
8.) İki resim arasındaki farklılıkları bulma,
9.) Verilmiş olan nesneleri belli bir resmin içinden bulma,
ROL OYUNU
Model davranış̧ çocuk ile bir araya gelerek konuşulur. Örnek: Kardeşini sürekli dürterek, saçını çekerek rahatsız eden bir bir durum ile karşılaşılması.)
- His edeceği duygu;
“Kardeşimi rahatsız ettiğimi ailemin bana kızdığını fark ediyorum” kendimi rahatlatmalıyım.
- Kendimi rahatlatmak için ne yapmalıyım?
“Şimdi kendimi gevşeteceğim”, “derin nefes alıyorum, veriyorum”
“Ne kadar gevşediğimi fark ediyorum”, “çok iyi yapıyorum” (Teşvik)
“Şimdi kendimi daha rahat hissediyorum”
“Kontrollü davranma.”
“İnsanın sinirlendiği zaman böyle kendini rahatlatması iyi, ben başaracağım.”
“Davranışın kontrolü ve ödüllendirme.”
“Oldu işte, ben kendimi kontrol etmeyi başardım.”
Kendini cesaretlendirme. Kendini güçlendirme çocuklar için çok iyi pekiştirmedir.
ANAOKULU REHBERLİK BİRİMİ
MERVE CANER