Alan seçimi bireyin ilgi, yetenek ve yaşamdan beklentilerinin değerlendirilmesini içeren bir süreçtir. İlerleyen yıllarda seçilecek meslek için atılan en önemli adımlardan bir tanesidir. Bireyin hayatında ilgi ve yeteneklerine bağlı olarak başarısının yüksek olduğu derslere yönelik alan seçimi yapması, gelecek yıllarda sınava hazırlık sürecini kolaylaştıracak olmakla birlikte sınavda başarılı olabilmesi için uygun sınav stratejileriyle sınava hazırlanmasına zemin hazırlayacaktır.

Gelecekte bir meslekte başarı elde edilmek isteniyorsa bireyin mesleki yönelim aşamasında kendini iyi tanıması, ilgi ve yeteneklerinin farkına varması ve doğru bir şekilde adım atması önemlidir. Alan seçimi yapılırken her zaman ölçüt olarak bireyin kendisi alınmalıdır. Kariyer imkânı yüksek olan mesleklerin öne çıkarılması yerine bireyin kendini gerçekleştirebileceği ve bu sayede mutlu olabileceği bir mesleğe yönelmesi çok daha sağlıklı olacaktır.

Birey, alan seçimini gerçekleştirirken aynı zamanda gelecekte seçeceği mesleğin alt yapısını oluşturmaya başlamaktadır. Verilecek olan bu karar, bireyin çalışma ortamını, çevresindeki insanların bakış açılarını ve değer yargılarını şekillendireceği için süreç boyunca hassas ve dikkatli olunması gerekmektedir. Bireyin, süreç boyunca sağlıklı kararlar verebilmesi için cevaplaması gereken sorular şu şekildedir:

1.Yetenekli olduğum alanlar hangileri?

2.Kendimi hangi derslerde daha başarılı görüyorum?

3.Yapmaktan keyif aldığım şeyler neler?

4.Kişilik özelliklerim seçmeyi düşündüğüm meslekle uygun mu?

5. Seçmeyi düşündüğüm alan ve meslekten beklentilerim neler?

Sahip olunan yetenekler bireye hangi meslek grubunda daha başarılı olacağını, ilgiler ise hangi işleri yapmaktan zevk alacağını fark ettirir. İlgi alanları belirlenirken var olan ilginin bireyde uzun süreli oluşuna dikkat edilmelidir. O ilgi alanında bireyin yeteneği yoksa hobi olarak bunu hayatında sürdürebilir. Yetenek ve ilgi alanı uyuştuğunda ise bu alanda bir mesleğe yönelindiğinde mesleki doyum ve başarı beraberinde gelecektir. Alan ve meslek seçiminde kişilik özellikleri çok önemlidir. Her meslek grubu kendi içinde birtakım özellikler barındırmaktadır. Meslek seçimi yapılırken bireylerin o mesleğin gerektirdiği kriterlerin kendisinde olup olmadığını gözden geçirmesi gerekmektedir.

Meslek denilen kavram, bireyin kendini ifade etmesinin bir yolu olarak görülür.  Doğru meslek seçimi yapıldığında birey, mesleki doyumu yüksek derece sağlar. Bu doyum, bireyin hayatının diğer alanlarını da doğru orantılı olarak etkiler. Bu doyuma varabilmek için öncelikle bireyin değerlerinin farkına varması gerekir. Mesleki değerler incelendiğinde toplumsal saygınlık, liderlik, yaratıcılık gibi birtakım değerler karşımıza çıkar. Birey, var olan bu değerleri kendi değer yargılarıyla bütünleştirebildiği takdirde sağlıklı seçimler yapabileceğini fark edecektir. Karar verme sürecinde ise bireyin yapması gereken yeteneklerini, ilgilerini ve değerlerini fark etmesi ve bununla beraber mesleklerin çalışma alanlarını, ortamlarını ve gerektirdiği özellikleri inceleyip fikir sahibi olmasıdır.

Sizler, ebeveyn olarak çocuğunuzun yanında olduğunuzu ona hissettirmeli ve verdiği kararın sorumluluğunu almasına yardımcı olmalısınız. Unutmayın ki çocuğunuzun hedefi ve hayalleri sizinkilerden farklı olabilir. Bu noktada durup kendi duygu ve düşüncelerinizi gözden geçirmelisiniz. Bu süreçte çocuğunuza yol gösterebilir, fikir sunabilirsiniz fakat onun bir birey olduğu gerçeğini dikkate alarak son kararı onun vermesine özen göstermelisiniz.

TED Eskişehir Koleji Özel Anadolu Lisesi

Psikolojik Danışmanı ve Rehber Öğretmeni

ECE SEVİNÇ